Corona is de kans voor een beter feest
We moeten Pasen ter beschikking stellen als feestdag, schrijven theologen Gerko Tempelman, Rikko Voorberg en Jeroen van der Zeeuw, om een coronafeest te maken dat we allemaal kunnen vieren.
Nog even, en dan is corona voorbij. Dan mogen we weer. De coronacrisis is dé kans om een begin te maken met een nieuwe feesttraditie in Nederland. Het paasfeest kan daarin helpen.
Eens in de zoveel tijd laait de discussie weer op: waarom vieren we nog steeds de christelijke feestdagen? Steeds minder mensen weten wat er ook alweer te vieren viel. Islamitische feestdagen lijken geen goed alternatief, ook daarmee voelen veel Nederlanders geen connectie. Onze feestdagen verloren het contact met hun historische aanleiding en daarmee voor velen hun waarde.
Feestelementen
In zijn boek Het narrenfeest ontleedde de theoloog Harvey Cox in 1968 drie factoren die feestvieren historisch gezien diepgang geven. Feesten moeten overdadig en overdreven zijn, stelt hij. Daarnaast werd er bij feesten bewust plek ingeruimd voor de minder leuke kanten van het leven. En in de derde plaats vormt een feest een contrast. De wereld staat op z’n kop. De rollen worden omgedraaid.
Deze feestelementen hadden een functie. Het gedeelde verdriet verbond mensen aan elkaar. Een gedeelde historische aanleiding eveneens. De contrastfunctie liet mensen dromen van een ander soort toekomst. Traditionele feesten gaven lucht: ze hielpen mensen om hun hedendaagse situatie te relativeren.
Die historische inbedding zijn we kwijt, zo analyseerde Cox. Dat leidt tot een zwaar gevoel van verantwoordelijkheid. Alle actuele kwesties van vandaag zijn even urgent. Het klimaatprobleem, het vluchtelingenprobleem, de bio-industrie. Aan alles moet nú iets gedaan worden. Het schept een druk die de mens niet dragen kan.
Maar corona biedt een kans. De coronacrisis is de concrete, historische gebeurtenis die we samen hebben ervaren. Allemaal ervaren we er een stuk ellende van. En aan de verlossende feestvreugde zullen we allemaal deel hebben. In bijbelse tijden zou de coronacrisis absoluut aanleiding zijn geweest voor een nieuw feest. Een feest waarin ernst en uitbundigheid samenkomen. Een volksfeest waar we op onze nationale agenda ruimte voor moeten inlassen.
De avondklok
Omdat we in de huidige tijd geen ervaring meer hebben met dit soort feesten, moet de christelijke traditie helpen om de nieuwe feestdag vorm te geven. Om deze gedachte kracht bij te zetten, hebben we als Stroom Amsterdam – een eigentijdse beweging van vooral twintigers en dertigers die zoekt naar de relevantie van de Bijbelse verhalen voor vandaag – en het Graceland Festival de handen ineen geslagen.
We willen drie dingen doen: we starten een petitie waarin we pleiten voor een nationale coronafeestdag en waar we goede ideeën inzamelen voor de verschillende feestmomenten. De mooiste ideeën proberen we vervolgens uit op het Graceland Festival in de zomer. En op dat festival gaan we met andere christenen in gesprek of en hoe we Pasen ter beschikking kunnen stellen voor de nieuwe feestdag. Aan het eind van de zomer bieden we onze petitie aan aan de nieuwe minister van cultuur.
Zo kunnen we het traditionele paasweekend gebruiken om het coronafeest vorm te geven. Het feest waarin christenen stilstaan bij de dood en opstanding van Jezus, heeft een aantal kenmerken die bruikbaar zijn voor een nieuwe coronafeestdag.
Goede Vrijdag kan een jaarlijks moment worden waarop we vanaf negen uur vrijwillig binnenblijven, om ons te herinneren aan de avondklok. De Stille Zaterdag is een dag waarop niemand geld uitgeeft, om ons te herinneren aan de lockdown. Op zondag vieren we een nieuwe begin. Het zal een dag van vrijheid en feest worden op alle pleinen en in alle parken, waarin de de lokale ondernemer wordt gesteund en we applaudisseren voor elkaar.
Nog even, en dan is corona voorbij. Maar een vaccinatie helpt niet tegen onze verdeeldheid. Een nieuwe feesttraditie wel. De tijd is rijp, laten we de kans niet onbenut laten.
Stroom Amsterdam en het Graceland Festival
Bio’s:
- Jeroen van der Zeeuw is theoloog en docent in het hbo
- Rikko Voorberg is dominee, kunstenaar en activist
- Gerko Tempelman is theoloog en filosoof
